مقاومت برشی چشمه اتصال و سایر ضوابط طراحی چشمه اتصال، در هریک از روشهای طراحی براساس ضوابط فصل های 101- بند 10-1-211- مبحث دهم مقررات ملی ساختمان تعیین میشود.
اگر چنانچه چشمه اتصال نتواند برش ناشی از نیروهای کششی و فشاری موجود در بال تیرهای متصل به ستون را تحمل نماید، باید ورق های تقویتی چشمه اتصال به منظور کاستن از تنش برشی در جان ستون و یا برای جلوگیری از ناپایداری آن به کارگرفته شود. این ورقها را میتوان چسبیده به جان ستون و یا با فاصله از آن، به صورت متقارن نسبت به محور تقارن مقطع ستون که موازی جهت اعمال نیروی برشی میباشد، به کار برد.
این ورقها باید به بالهای ستون و ورقهای پیوستگی بالایی و پایینی متصل گردند. جوش اتصال لبههای بالایی و پایینی ورقهای تقویت چشمه اتصال به ورقهای پی وستگی و جوش اتصال لبههای قائم این ورقها به بالهای ستون، باید برای سهمی از برش چشمه اتصال که توسط آنها تحمل میگردد، طراحی شود. ورقهای تقویت چشمه اتصال را میتوان مانند شکل 2-6-39 ب- نیز اجرا نمود.
ژاکت فولادی را با ورق های موجدار نیز میتوان اجرا نمود. اتصالات ضعیف توسط ورقهای فولادی موجدار روکش میشوند و فاصله موجود بین ورق و سطح بتن با گروت منبسط شونده پر میشود. روکش را میتوان بر روی ستون و اتصال اجرا نمود، ولی برای افزایش مقاومت برشی تیر بهتر است روکش را تا روی تیر نیز امتداد داد. ورق فولادی موجدار در برابر بارهای سیکلی رفتار بهتری نسبت به ورقهای مسطح از بازسازی ساختمان خود نشان میدهند.
در تیرها میتوان از ژاکت بتنی تیر در سه و یا چهار وجه تیر برای مقاوم سازی تیر بتنی و افزایش مقاومت آن استفاده نمود. با این روش میتوان ناحیه کششی و فشاری تیر را با ژاکت بتنی تیر جدید تقویت کرد.
برای تکمیل مکانیسم انتقال نیرو بین مصالح قدیم و جدید، زبر نمودن سطح بتن قدیمی و جوش دادن پتینه میلگردهای اتصال با آرماتورهای جدید و قدیم ضروری میباشد. اجرای ژاکت بتنی تیر در هر چهار وجه تیر موثرترین روش برای مقاوم سازی تیر بتنی میباشد. در این شیوه ضخامت بتنی که به وجه بالایی تیر افزوده میگردد باید در ضخامت سقف گم شود. اجرای تنگها نیز از طریق سوراخهایی که در فواصل نزدیک به هم در دال سقف کنیتکس ایجاد میشود امکانپذیر میباشد. نمونهای از روکش بتنی در چهار وجه تیر در شکل 2 نشان داده شده است.
برای رفع موارد عیوب پی میتوان از راهکارهای مختلفی به صورت مجزا و یا در ترکیب با پتینه یکدیگر استفاده نمود؛ به طورکلی تقویت و مقاوم سازی شالوده را میتوان به کمک یکی از روشهای زیر انجام داد:
1- تقویت فونداسیون موجود (بهسازی سازهای)
2- بهبود شرایط پی (بهسازی ژئوتکنیکی)
3- کاهش بار وارد بر فونداسیون از طریق سبک کردن ساختمان یا افزایش عناصر مقاوم جانبی
مقاوم سازی پی شامل تقویت شالوده ضعیف و یا احداث شالوده جدید میباشد، ولی در بعضی از موارد لازمست شرایط خاک زیر (پی) را بهبود بخشید.
این نوع بهسازی معمولاً در مواردی مورد توجه قرار میگیرد که بادبند یا دیوار برشی جدید بین دو ستون احداث شود. در این نوع مقاوم سازی فونداسیون علاوه بر افزایش ظرفیت برشی و خمشی فونداسیون، مقاومت جانبی برای تحمل نیروهای جانبی وارد بازسازی ساختمان بر شالوده نیز افـزایش مییابد (شکل 4)، شکل 5 نیز نشان دهنده تصاویری از مراحل اجرایی یکپارچه کردن شالوده هاست.
برای تعمیر دال بتنی و ترکهای موجود در بتن، مواد پلیمری اپوکسی یا دوغاب سیمان را میتوان در داخل ترک ها تزریق نمود.
برای خردشدگی بتن و کمانش و شکست میلگردها باید از راهکارهای نقاشی ساختمان تعویض استفاده نمود.
ترمیم دال را میتوان مطابق شکل 1 انجام داد. بدین گونه که بعد از جدا نمودن مصالح آسیب دیده، آرماتورهای جدید جایگذاری و به آرماتورهای موجود جوش میگردند. مشخصات بتن جدید باید شبیه به بتن موجود باشد. در مکان هایی کـه خـوردگی شدید باشد، آرماتورهای جدید جایگذاری شده نباید نو و بدون خوردگی باشند، چرا که آرماتورهای جدید و قدیم بـا یکدیگر تـشکیل پیل الکتریکی میدهند که این رنگ نما امر منجر به خوردگی شدید آرماتورها میگردد.
از روش های سنتی و بسیار موثر تقویت دال، اضافه نمودن تیرک فولادی میباشد. از مزایای آن میتوان به سادگی اجرا، عدم افزایش وزن دال ، افزایش ارتفاع موثردال، کاهش ارتعاش کف، ایجاد خیز معکوس برای رفع افتادگی و افزایش سختی دیافراگم بازسازی ساختمان کف اشاره نمود (شکل 5). اضافه کردن تیرک فولادی باید به گونهای انجام شود که با رفتار طبیعی دال هماهنگ باشد.
برا ی تیرک فولادی آرایشهای متفاوتی میتوان در نظر گرفت:
الف – آرایش موازی که در این حالت تیرکها بصورت یکطرفه عمل مینمایند.
ب – آرایش متقاطع که تیرک ها عمود بر یکدیگر بصورت (+) در زیر دال قرار داده میشوند.